Màu sắc ảnh hưởng đến tâm trạng của trẻ như thế nào?

Nhiều nghiên cứu trên thế giới đã chỉ ra rằng màu sắc ảnh hưởng đến tâm trạng và sự phát triển trí não của trẻ. Trong bài chia sẻ dưới đây, Pibokid sẽ cùng phụ huynh tìm hiểu chi tiết về chủ đề này. 

Tâm lý học về màu sắc là gì?

Năm 1666, nhà bác học vĩ đại Isaac Newton phát hiện ánh sáng trắng có thể phân tách thành nhiều màu sắc khác nhau khi đi qua lăng kính. Mỗi màu tương ứng với một bước sóng riêng biệt, không thể chia nhỏ thêm. 

Cảm nhận về màu sắc mang tính cá nhân, bắt nguồn từ văn hóa và kinh nghiệm. Bởi vậy, vai trò của tâm lý học màu sắc là làm sáng tỏ ảnh hưởng của từng nhóm màu đối với tâm trạng và hành vi con người. 

Màu sắc ảnh hưởng đến cảm xúc theo 3 yếu tố sau

Màu sắc tạo ra những tác động khác nhau đến tâm lý và cảm xúc mỗi người dựa trên 3 yếu tố:

• Ảnh hưởng tâm lý: Màu sắc tạo ra những cảm xúc khác nhau cho mỗi người dựa trên trải nghiệm cá nhân. Ví dụ, màu vàng thường gợi lên cảm giác vui vẻ, lạc quan và tươi mới.
• Ảnh hưởng biểu tượng: Chúng ta thường liên tưởng tới sự vật, con vật, hiện tượng… nào đó khi nhắc tới một màu cụ thể. Chẳng hạn, màu xanh dễ gợi liên tưởng đến bầu trời.
• Ảnh hưởng văn hóa: Ý nghĩa của màu sắc cũng chịu tác động từ văn hóa. Ví dụ, màu trắng tượng trưng cho sự trong sạch ở phương Tây nhưng lại gắn liền với tang tóc, điềm xấu trong một số nền văn hóa phương Đông.

Màu sắc ảnh hưởng đến tâm trạng như thế nào?

Màu sắc tác động mạnh mẽ đến đời sống và tâm lý con người. Màu nóng (đỏ, cam, vàng,...) có thể gợi cảm giác tức giận, hung hăng hoặc ấm áp, thoải mái. Ngược lại, các màu lạnh (xanh lam, tím,...) thường gây ra cảm giác buồn bã và thờ ơ.

Màu sắc sản phẩm được lựa chọn phụ thuộc vào tính cách hoặc trạng thái tâm lý của người mua. Tuy nhiên, ảnh hưởng của màu sắc chỉ tạm thời và thường sẽ phai nhạt sau một khoảng thời gian. 

Tâm lý học màu sắc như một liệu pháp chữa lành

Mối liên hệ giữa màu sắc và tâm trạng ngày càng được quan tâm trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Trong đó, các chuyên gia y tế cũng đã áp dụng tâm lý học màu sắc như một liệu pháp chữa bệnh hiệu quả:

• Màu đỏ được dùng để kích thích cơ thể, tâm trí và tăng cường tuần hoàn máu.
• Màu vàng mang lại niềm vui, hạnh phúc, đồng thời có tác dụng kích thích thần kinh và thanh lọc cơ thể.
• Màu cam hỗ trợ sức khỏe phổi và tăng năng lượng cho cơ thể.
• Màu xanh lam giúp xoa dịu bệnh tật và điều trị đau đớn.
• Màu chàm (giữa xanh lam và tím) được cho là giảm bớt các vấn đề về da.

Màu sắc ảnh hưởng đến tâm trạng như thế nào phụ thuộc nhiều vào đặc điểm cá nhân, văn hóa, hoàn cảnh,... Trong tương lai, cần có nhiều nghiên cứu khoa học sâu hơn để hiểu rõ vấn đề này.

Tầm quan trọng của màu sắc đối với sự phát triển của trẻ

Các nhà khoa học khẳng định màu sắc là yếu tố quan trọng tác động trực tiếp đến thị giác. Thông tin màu sắc được truyền từ mắt về não, kích thích sự phát triển tư duy, tâm trạng và hành vi. Vì vậy, cha mẹ cần lưu ý đến ảnh hưởng của màu sắc tới tâm lý và nhận thức của con. 

1. Kích thích sự sáng tạo

Các hoạt động đa sắc màu như tô màu và vẽ tranh là cơ hội để trẻ thỏa sức tư duy sáng tạo. Trên trang giấy trắng, bé sẽ tạo nên thế giới riêng với những sắc màu theo sở thích. 

2. Nâng cao khả năng quan sát

Những sắc màu độc đáo, nổi bật trong bức vẽ phản ánh cách nhìn nhận thế giới qua trí nhớ và cảm nhận của bé. Đó chính là cách con thể hiện khả năng quan sát sự vật xung quanh mà nhiều khi người lớn không để ý. 

3. Phát triển kỹ năng vận động

Vẽ và tô màu nguệch ngoạc là các hoạt động để bé rèn luyện khả năng điều khiển tay và mắt. Chúng vô cùng cần thiết để trẻ luyện tập vận động một cách hiệu quả và lưu loát.

4. Rèn luyện trí nhớ

Phân biệt các sự vật, hiện tượng qua màu sắc là cách giúp trẻ rèn luyện trí nhớ. Các con có thể nhận biết màu sắc thông qua việc quan sát mọi thứ xung quanh và đưa chúng vào bức vẽ của mình. 

Điều này giúp thế giới quan của trẻ trở nên đa dạng và chân thực hơn. Màu sắc là công cụ hiệu quả trong việc khơi gợi sự tò mò cũng như trau dồi nhận thức cho các bé.

5. Phát triển ngôn ngữ

Khi giới thiệu và chia sẻ về việc lựa chọn màu tô, trẻ sẽ dần làm giàu ngôn ngữ của mình. Quá trình này vừa rèn luyện khả năng diễn đạt, vừa mở rộng từ vựng của bé một cách tự nhiên.

Ý nghĩa của các màu sắc trong tâm lý học trẻ em

Màu sắc là thứ mắt trẻ nhìn thấy đầu tiên khi quan sát. Mỗi màu đại diện cho cảm xúc và ý nghĩa khác nhau. Để hiểu rõ hơn màu sắc ảnh hưởng đến tâm trạng như thế nào, hãy cùng tìm hiểu thông điệp dưới đây. 

1. Màu trắng

Màu trắng là màu tinh khiết, đơn giản nhưng thanh lịch. Nó tạo cảm giác sạch sẽ, lịch sự. Tuy nhiên, màu nay cũng đôi khi bị coi là lạnh lẽo, trống rỗng và cô lập.

Màu này thường xuất hiện được chọn là màu đồng phục của bệnh viện, trường học, đồ công sở,... Đây là màu sắc mang nhiều ý nghĩa khác nhau tùy theo ngữ cảnh và cách sử dụng.

2. Màu đen

Màu đen toát lên sự thanh lịch, sang trọng nhưng cũng tạo cảm giác huyền bí và trầm lắng. Các thiết kế màu đen thường tối giản, dễ kết hợp với những màu sắc khác, gợi sự vô tận và bí ẩn không có điểm kết thúc rõ ràng. 

3. Màu đỏ

Màu đỏ nổi bật, gây ấn tượng và luôn hút mọi ánh nhìn. Đây là màu biểu tượng cho năng lượng, quyền lực và đam mê. Tuy nhiên, do liên quan đến màu máu, màu đỏ cũng mang cảm giác căng thẳng hay đau đớn.

Nhờ sự nổi bật, màu đỏ thường được sử dụng trong các biển báo cấm, cảnh báo hay thông báo lỗi. Màu đỏ gửi gắm nhiều ý nghĩa khác nhau, vừa mạnh mẽ, vừa gợi cảm giác gay gắt tùy theo ngữ cảnh sử dụng.

4. Cam

Màu cam cũng nổi bật nhưng không mạnh mẽ, gay gắt như màu đỏ. Màu này tạo cảm giác nhẹ nhàng, tượng trưng cho sức trẻ, năng động và nhiệt huyết.  Sắc cam mang nhiều ý nghĩa tích cực nhưng do quá nổi bật nên cần sử dụng hợp lý khi phối màu. 

5. Vàng

Màu vàng thường khiến chúng ta liên tưởng đến ánh nắng mặt trời, tạo cảm giác ấm áp và rất dễ chịu. Màu này cũng mang lại nguồn cảm hứng vui tươi, lạc quan với nhiều năng lượng tích cực. 

Trong tâm lý học, màu vàng còn đóng vai trò thúc đẩy hành động. Do đó, nó thường được ứng dụng trong đèn giao thông, nút đăng ký hay trên đồ dùng học tập,... 

6. Xanh lục

Xanh lục thường gắn liền với thiên nhiên, là màu tượng trưng cho sự tươi mát, an nhiên,... Ngoài ra, nó còn đại diện cho sự non trẻ, hy vọng và cảm giác tươi mới. 

7. Xanh dương

Màu xanh dương gắn liền với biển và bầu trời, tạo cảm giác bình yên, nhẹ nhàng và thư giãn. Trong tâm lý học, màu này đại diện cho sự lý trí, tỉnh táo và có ý nghĩa bảo vệ.

Đó là lý do Facebook và Twitter, hai nền tảng mạng xã hội lớn, đã chọn xanh dương làm màu chủ đạo trong logo. Điều này nhằm tạo cảm giác thoải mái, minh bạch và dễ tiếp cận với người dùng. 

8. Màu tím

Màu tím mang đến cho người nhìn cảm giác sang trọng và nữ tính. Lâu nay, những gia đình quý tộc thường chọn màu này để thể hiện uy nghiêm mà vẫn giữ được sự tinh tế và lịch lãm.

9. Hồng

Màu hồng là màu sắc yêu thích của rất nhiều phái nữ dù thuộc bất kỳ độ tuổi nào. Nó mang tới sự dễ thương và được coi là biểu tượng của nét nữ tính và dịu dàng hơn so với màu tím.

Xem thêm: Cách Dạy Trẻ Tô Màu Sáng Tạo Dễ Dàng Và Hiệu Quả Cho Cha Mẹ

Ảnh hưởng của màu sắc đến tâm trạng của bé như thế nào? 

Màu sắc ảnh hưởng đến tâm trạng của trẻ em ở nhiều mức độ khác nhau. Các màu sắc khác nhau trong cùng một nhóm màu sẽ có tác động tương tự nhau. 

1. Hiệu ứng tâm lý của tông màu lạnh

Tông màu lạnh bao gồm các màu phổ biến là xanh lam, xanh lục, tím,... Nhóm màu sắc này đều có khả năng làm giảm căng thẳng và lo lắng, giúp cải thiện tâm trạng hiệu quả. 

Tuy nhiên, tác động của tông màu lạnh có thể khác nhau tùy thuộc vào cảm xúc của từng bé. Con có thể cảm thấy thư giãn, thoải mái hoặc ngược lại là buồn bã, trầm lắng khi trông thấy các màu sắc này. 

Do đó, việc lắng nghe và tìm ra tông màu phù hợp với bản thân các con là điều mà bố mẹ nên quan tâm. Điều này sẽ giúp tạo ra một môi trường sinh hoạt giúp bé phát triển toàn diện về tâm lý và trí não.

2. Hiệu ứng tâm lý của tông màu nóng

Tông màu nóng gồm đỏ, cam và vàng đều mang lại cảm giác nhiệt huyết, năng động và hào hứng. Điều này khiến chúng thường được liên kết với sự sống động, mãnh liệt và táo bạo.

Bên cạnh mặt tích cực, nhóm màu sắc này cũng có thể ảnh hưởng xấu đến tâm trạng của con. Ví dụ, màu đỏ có thể gây kích thích trẻ và đôi khi làm tăng cảm giác căng thẳng. 

5 màu nên tránh dùng cho phòng trẻ em

Phòng ngủ vừa là nơi nghỉ ngơi, vừa là không gian học tập và vui chơi của các bé nên được nhiều bố mẹ quan tâm. Khi lựa chọn vật dụng hoặc sơn lại tường cho phòng bé, phụ huynh nên tránh sử dụng 5 màu sắc sau: 

1. Tím sáng

Màu tím hoặc tím sáng mang lại hiệu ứng năng lượng cao, giúp con người tỉnh táo hơn. Nhưng nó lại không phù hợp cho phòng ngủ của trẻ em vì có thể khiến bé mất ngủ. 

Màu tím tạo ra một sắc tố có bước sóng ngắn, kích thích não bộ thay vì giúp thư giãn. Nếu bố mẹ vẫn muốn sử dụng màu này cho phòng của con, hãy chọn các tông màu trầm hơn như màu oải hương chẳng hạn.

2. Đỏ sáng

Tương tự, đỏ sáng cũng là một trong những màu kích thích não hoạt động quá mức và khiến trẻ em cảm thấy căng thẳng. Do đó, các bé sẽ thường khó ngủ nếu như trong phòng có quá nhiều màu đỏ sáng. 

3. Màu phản quang

Các màu sắc tươi sáng, ngọt ngào rất thích hợp để trang trí phòng của các bé. Tuy nhiên, tông màu sáng, phản quang có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe của mắt và trí óc của trẻ.

4. Hồng sáng

Nhiều bà mẹ có sở thích xây dựng một căn phòng toàn màu hồng ngọt ngào dành cho cô công chúa của mình. Tuy nhiên, để giúp bé thoải mái nhất, mẹ không nên chọn tông màu hồng sáng làm chủ đạo. 

5. Vàng sáng

Màu vàng là một trong những sự lựa chọn phổ biến nhất cho phòng ngủ trẻ em. Nhiều nghiên cứu tâm lý đã chỉ ra rằng đây là màu sắc tươi sáng, vui vẻ và động lực. 

Tuy nhiên, màu vàng sáng có thể tạo ra cảm giác kích động và thậm chí là tức giận. Do vậy, nếu muốn trang trí phòng con bằng màu vàng, bố mẹ có thể chọn tông màu dịu hoặc trầm để giúp bé tăng cường sự tập trung. 

Kết luận

Hy vọng bài viết trên đây đã giúp bố mẹ hiểu rõ màu sắc ảnh hưởng đến tâm trạng của bé như thế nào. Để bé phát triển toàn diện trí não, tư duy và tâm lý, phụ huynh nên cho con làm quen với màu sắc ngay từ nhỏ. 

Bố mẹ có thể tham khảo game tô màu mô hình 3D của Pibokid. Game màu sắc này được tạo ra nhằm hỗ trợ phụ huynh:

• Nuôi dưỡng và giáo dục trẻ một cách tự nhiên, giúp bé phát triển toàn diện. 
• Thúc đẩy khả năng sáng tạo và tư duy cởi mở, để bé thêm phần tự tin hơn. 
• Hỗ trợ cải thiện tình trạng tâm lý ở trẻ như: Trầm cảm, quá thụ động, suy nghĩ chậm,... 

Để biết thêm chi tiết, phụ huynh có thể truy cập trang trò chơi tô màu mô hình 3D của Pibokid hoặc liên hệ ngay hotline 0797 050 288 để được tư vấn kỹ.